Transgraniczna opieka zdrowotna oznacza opiekę zdrowotną świadczoną lub przepisaną w państwie członkowskim UE innym niż państwo członkowskie ubezpieczenia. Tzw. dyrektywa transgraniczna powstała w celu ulepszenia funkcjonowania jednej z podstawowych zasad zjednoczonej Europy - swobody przepływu usług.
Ma ona na celu zapewnienie realizacji swobody przepływu usług w sferze opieki zdrowotnej na terytorium Unii Europejskiej poprzez stworzenie możliwości korzystania ze świadczeń zdrowotnych w innym państwie członkowskim UE oraz możliwości uzyskania przez pacjenta zwrotu kosztów takich świadczeń od publicznego systemu ubezpieczenia zdrowotnego, któremu on podlega.
Z transgranicznej opieki zdrowotnej mogą korzystać pacjenci, którzy mają prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w Polsce. Pacjent nie musi informować NFZ ani innych polskich instytucji o tym, że wybiera się za granicę, by się tam planowo leczyć, jeżeli leczenie nie trwa dłużej niż jeden dzień. W większości przypadków nie musi też uzyskiwać ich uprzedniej zgody. Sytuacje, w których warunkiem zwrotu przez NFZ kosztów świadczenia zrealizowanego w ramach transgranicznej opieki zdrowotnej jest uzyskanie wcześniejszej zgody Funduszu są precyzyjnie określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia.